Ўзбекистон пойтахтидаги
аквариумшунослик тўғрисида
барча маълумотлар:
энг оммабоб аквариум жонзотларини парвариш қилиш, озуқлантириш, даволаш ва насл олиш ҳақидаги маълумотлар
ўсимликлар ҳақида :: ўсимликларни танлаш

Ҳар қандай аквариум, ичидаги балиқчалари қанчалик жозибадор ва ажойиб бўлмасин, агар тирик ўсимликлари бўлмаса, у чиройли кўринишга эга бўлмайди. Дарҳақиқат, беками-кўст ва бежирим кўкаламзорга тўла сув ости боғчасини барпо этиш ва узоқ муддат уни парвариш қилиш бу санъат даражасидаги катта махорат. Ноёб ва экзотик ўсимлик турларини правариш этиш учун, албатта, янада кўпроқ билим, меҳнат ва вақт сарфлашингизни талаб қилади. Тошкент аквариумшунослари бундай ўсимликларнинг кўпгинасини муваффақият билан парвариш этиб ўзидан кўпайтиришга эришганлар. Аммо ҳаваскор аквариумшуносларга бундай турлардан иш бошлаш шарт эмас.

Ҳўш, бу хилма-хил сув ўсимликлари ичидан сизнинг аквариумингиз учун қайси турлари мос келади?
Бунинг учун қуйидаги омилларнинг ахамияти катта:
- аквариумнинг ҳажми;
- аквариумдаги балиқ турлари;
- аквариумни ёритиш услуби ва қуввати;
- сув ҳарорати;
- сарф қилмоқчи бўлган маблағингиз.
Аксарият аквариумлар тропик иқлимга мос бўлгани учун, айнан шундай сув ўсимликларини танлаш методларини кўриб чиқамиз.
Хуллас, тропик иклимига мос аквариум, бу дегани сувнинг харорати 25 градусдан кам бўлмаган ва суткасига 8-10 соат давомида яхши ёритилиб турилган аквариум.
Биринчи маслаҳат: Агар аквариумни эндигина ўрнатган бўлсангиз, ноёб ва қимматбаҳо ўсимликларни харид қилманг. Бундай ўсимликлар учун кўпинча органик моддаларга бой, яхшигина туб қатлами керак бўлади. Янги аквариумнинг туб қатламида эса бундай моддалар шақлланмаган, ноёб ўсимликлар узоқ вақтгача ўзига кела олмай касал ҳолатда бўлади ва нобуд бўлиши ҳам мумкин.
Иккинчи маслаҳат: Аквариумнинг катталигига қараб ўсимлик турларини танланг. Ҳажми кичик аквариумга катта ўсимликларни ўтқазманг, ахир балиқчалар учун ҳам очик майдонлар қолиши керакку.
Учинчи маслаҳат: Аквариум шароитида, яъни тўлалигича сув тубида сақланган сув ўсимликларини харид қилинг. Тошкент зоо-бозорларида сотиладиган ўсимликларнинг кўп қисми оранжерея шароитида, яъни намлиқ даражаси баланд бўлган ҳавода ўстирилган. Албатта аквариум сувининг тубига жойлаштирилганидан сўнг улар эртами-кеч янги шароитга мослашиб кетадилар, аммо бу жараён узоқ муддатга чўзилиб кетиши мумкин ва ўсимликларнинг ташқи кўринишлари бутунлай ўзгариб кетиши ҳам мумкин.
Хўш, ўсимликларни оранжереяда ёки аквариумда катта қилинганлигини қандай аниқлаймиз? Бунинг йўли жуда осон, оранжереяда ўстирилган ўсимликларнинг барглари сип-силлиқ ва ялтироқ бўлади, аквариумда ўсган ўсимликларнинг барглари эса турли микро ўсинмалар билан қопланган бўлади.
Тўртинчи маслаҳат: Жуда арзон гаровга сотиладиган ўсимликларни ҳам харид қилманг. Бундай ўсимликлар ё маҳаллий ариқлардан ёки яқин атрофдаги каналлардан узиб олинган бўлиши ҳам мумкин. Бундай ўсимликлар аквариумингизда узоқ вақт ўтмай сўниб тамом бўлади, лекин энг ёмони шундаки, улар аквариумга касаллик юқтириши ва барча балиқларнинг нобуд бўлишига сабаб бўлиши мумкин.

Энди аквариум шароитида парвариш қилиниши нисбатан осон бўлган ўсимлик турлари ҳақида сўз юритсак.
Янги аквариум ҳаваскорларига энг кенг тарқалган ва парвариши оддий бўлган оддий ва спиралсимон валлиснерияъни тавсия этамиз. Бу ўсимликлар аквариум ичида қалин чангалзорларни ташкил этади ва энг чуқур аквариумларда ҳам сув юзасигача етиб бўйин чўзиб ўсади.
Валлиснерия ўсимлигини аквариумнинг орт девори томон ўтқазиб қўйсангиз бироз вақтдан сўнг орқа деворни тўлдириб чиройли манзара барпо этади. Етарли даражада ёрутилиб турилса валлиснерия барглари тўқ-яшил рангда жуда кенг ёйилган ҳолда ўсади. Ёруғлик етарли бўлмаса ранглари хиралашиб ўсишдан тўхтайди. Бу парвариши энг оддий бўлган қўшимча ўғит талаб қилмайдиган ўсимлик турларидан.
Валлиснерия учун ёқмайдиганлардан бирдан-бири бу темирниг занг бўлаклари. Агарда сувга темир занги тушиб қолган бўлса, валлиснериялар сўниб бошлайди ва буткул нобуд бўлиши мумкин.
Тошкент аквариумшунослари орасида кенг тарқалган криптокариналар оиласида ҳам бир неча камталабчан ўсимликлар бор. Бу туркумдаги ўсимликлардан энг оддий парвариш қилинадигани бу “криптокарина родственная”. Ўзининг ажойиб ранглари туфайли (усти тўқ-яшил, ости бинафша ранг) ва ҳар қандай шароитга кўникиб кетиши туфайли аквариумшунослар ичида кенг тарқалган. Криптокарина ўсимликларини аквариумнинг марказ қисмларида ўтқазиб қўйсангиз ва етарли даражада ёруғлик ташкил қилсангиз, бу ўсимликлар жуда тўқ рангларда намоён бўлади.
Эхинодоруслар туркумидаги ўсимликларнинг ичидан ҳам бир нечтасини танлашингиз мумкин. Хозирги пайтда Тошкент зоо-бозорларида эхинодорусларнинг йигирмадан зиёд турларини топишингиз мумкин. Уларнинг ичида парвариши оддий бўлган эхинодоруслардан “амазонка” эхинодорусини тавсия этишимиз мумкин.
Яна бир кичик ва шу билан бирга жуда ажойиб ўсимлик – “карликовый анубиас”га эътиборингизни қаратмоқчимиз. Бу ўсимликлар тўғри шароит яратилса (ўртача ёруғлик, соф ва тоза сув, органик моддаларга бой аквариумнинг туб қатлами) паст бўйли текис чангалзорлар ташкил этади ва жуда ажойиб манзара барпо қилади, айниқса аквариумнинг олди қисмида жойлаштирилган бўлса.

Охирги маслахатимиз: Сув ости боғчаси барпо этганингизда аквариумдаги балиқларнинг турларини ҳам этиборга олиб ўтинг. Афсуски балиқларнинг барча турларини ўсимликларга “дўст” деб айта олмаймиз. Бу мавзуда бўлимнинг сўнгги мақолаларида сўз юритилади.

пакана анубиас чангалзорлари
валиснерия чангалзорлари
ява мохлари
русча
қайтиш
ўсимликларни парвариш қилиш
ўсимлик касалликлари тўғрисида
ўсимлик сақлашнинг умумий қоидалари
Ўзбек тилига таржимаси - Илҳом Нуржонов
Тошкент аквариум сайти © 2008-2014
Яндекс.Метрика